Mimo mnóstwa wątków pobocznych, sam rdzeń narracji Polskiego gówna pozostaje mało zawiły. Czesław Skandal (Grzegorz Halama) niespodziewanie zjawia się z pomysłem, który pozwoli wyciągnie z długów lidera zespołu Tranzystory, Jerzego Bydgoszcza (Tymon Tymański). Grupa z Pruszcza Gdańskiego zgadza się towarzyszyć mu w trasie koncertowej po Polsce, a jej kierowcą zostaje Stan Gudeyko (Robert Brylewski). W ten sposób bohaterowie spróbują spełnić swój amerykański sen w kraju nad Wisłą, a wszystkie następne tragikomiczne wydarzenia rozegrają się na siermiężnej drodze do sławy… albo chociaż drugiej ligi.

Tymon Tymański śladem rewelacyjnego dokumentu Miłość jakby kontynuuje swego rodzaju autoterapię. A za liderem ciężką drogę wybiera zespół: niewdzięczna robota w „trzeciej lidze”, szerząca się anarchia życia w trasie… a gdy już na horyzoncie widać szansę na poprawę (czy wręcz przeciwnie), czarę goryczy i tak dopełnia alkoholizm bębniarza Zbigniewa Gruza (Filip Gałązka). Jakby nie było, zespół siedzi po uszy w gównie – i to polskim. Film, zgodnie ze swym tytułem, pokazuje cały syf otaczający muzyka skazanego na utrzymanie się z uprawianej sztuki wraz z całą podejrzaną zgrają w postaci szemranego menago czy jurorów kontrolowanych przez reżyserów telewizyjnych. Jednak to film na swój sposób patriotyczny, bowiem bohaterowie dumnie zostają w swojskim bagnie zamiast czmychnąć choćby na Zachód, gdzie perspektywy mogłyby się wydawać korzystniejsze. Z losem trzeba się po prostu pogodzić – toteż sam nastrój z początkowego hurraoptymizmu leci na łeb na szyję sukcesywnie do samego końca.

Przy czym załoga wcale nie zamierza się wybielać: w scenariuszu bowiem uwzględniono wiele żenujących i przesadnie wulgarnych wymian zdań – tak charakterystycznego dla żargonu muzycznego półświatka. Ich pozbycie się na pewno nie wyglądało wiarygodnie. Oczywiście nie brakuje też sporadycznych perełek w postaci komicznych „niezręczności” (sceny łóżkowe Tymona, Halamy i Czesława Mozila), zabawnych kwestii (jesteś obły jak mgławica Magellana!; żart z nieodmiennych nazwisk, popytu na twórczość Tranzystorów czy niezapomniany „czerpak”) czy autobiograficznych smaczków (egzemplarze Not Two Miłości markują płytę Wiolonczel z Miasta).

Mniej typowych wątków również nie poskąpiono. Trudno byłoby przewidzieć, iż nieoczekiwana seks-taśma (a właściwie plik) z niejaką Gigą (Sonia Bohosiewicz) mogłaby być źródłem wyrzutów sumienia lidera zamiast oczekiwanej radości z takiej a nie innej trampoliny do (choćby ciut większej) sławy. Jednak zespół jednomyślnie i z całą związaną z tym faktem goryczą nie zamierza „dać dupy”, niczym symbolizujący Macieja Maleńczuka Dudek „Meissner” Maszczyk (świetny Arkadiusz Jakubik). „Jego” dyskotekowa Bierz parówę i basta poprzedza jeden z highlightów projekcji, czyli kłótnię Bydgoszcza ze wspomnianym wokalistą zespołu B.Sex o „byciu niezal”.

Zresztą cała „seksualna przewrotka” jest iście groteskowa: mianowicie tylko wybitnie nieapetyczny menago jest przy forsie (a na dodatek „rucha”), podczas gdy reszta ekipy w sprawach łóżkowych pości – i to bynajmniej nie z własnego wyboru. Poza chałturniczym rock’n’rollem granym w spelunach nie uświadczymy żadnego „sex & drugs”. Ten stan rzeczy komentuje pieśń Kiedyś to było bzykanie zaintonowana przez Gudeykę: groteskowy żart ze wspomnień i przechwałek starszych Polaków kłócących się, kiedy było lepiej – za Jaruzala czy za Gierka.

Tak czy owak, zderzenie w rzeczywistością może wydawać się brutalne. Okazuje się, że „sprzedanie się” jest niezbędnym warunkiem przeżycia w branży. To ciężka harówa w otoczeniu samych podejrzanych typków i z sukcesywnie rosnącą „chujnią” życia w trasie i w całym przemyśle rozrywkowym (vide dosłowne potraktowanie zwrotu „robić loda bożkowi Showbizowi” i próba wyjścia z niechlubnej sytuacji stadionową przyśpiewką Nic się nie stało!). Pozornie jajcarska tematyka filmu zyskuje dodatkowo dramatyczną wymowę po nie tak dawnym poście Roberta Brylewskiego, który pod względem materialnym ledwo wiąże koniec z końcem.

Jego postać Stana Gudeyki (dawnego lidera fikcyjnej kapeli Iperyt, gdzie występował jako Stan G.) spotykamy w warsztacie samochodowym (czyżby nawiązanie do Parasolek z Cherbourga iGrease?). Tymon, tfu, Jerzy prędko namawia go do dołączenia do ekipy jako roadie na czas trasy. Wydaje się, że zgodnie z pełnioną funkcją jego postać pozostanie na obrzeżach fabuły, lecz jest ona nie mniej ważna niż Bydgoszcz czy Skandal. A im dalej w metraż, tym dobitniej postać Stana (z wyraźną traumą stanu wojennego i kompleksem Jaruzelskiego) dochodzi do głosu. Pragnie dokonać przewrotu, naprawić kondycję państwa, lecz nie ma lepszego pomysłu na funkcjonowanie (w) kraju, więc zmuszony jest wprowadzić anarchię. W końcu rozczarowany decyduje się na krok ostateczny… Ale wcześniej, zanim nastanie stan psychodeliczny, Brylewski ma okazję się nieźle powygłupiać na ekranie.

Zresztą na dobrą sprawę muzycy i ich dobrzy znajomi na planie prawie wcale nie musieli udawać. A takiej tymonowej zgrai w obszarze kinematografii nie doświadczyliśmy od czasu kiepskiej produkcji Segment ’76. Szczęśliwie, tym razem tylko Halama swoją nie do końca przekonującą kreacją najdotkliwiej przypominał widzom, że mamy do czynienia z kolejną amatorską produkcją – choć i on potrafi zabłysnąć w piosenkach.  Tak więc mamy Krzysztofa Skibę i jego „bliźniaka” Pawła Konja Konnaka (który dorzucił też słowa do finalnej pieśni Mam w dupie przyjaciela oraz garść anegdot, które zmieściły się w scenariuszu) w epizodycznych rolach, a Leszek Możdżer na chwilę stał się przygarbionym lokajem, który zagrał nam instrumentalną miniaturkę W niebie Szołbizajn. W tej samej scenie w masońskiego producenta Romana Blooma, który oferuje zbawienie zespołowi dzięki bożkowi Szowbizowi, wcielił się Jan Peszek. Ponadto w przeglądzie muzycznym (będący dalekim echem The Great Rock’n’Roll Swindle) zaprezentowali się: Olaf Deriglasoff (jako jedyny z własnym, nietymonowym utworemJadę na misję ).Wojtek Mazolewski śmignął przez ekran jako szczerzący się wykonawca pieśniLato będzie cudnie upojne, a dziennikarz Mikołaj Lizut zdążył się porządnie zaprezentować w zjadliwych Królach gówna (na bazie Królów życia Kombi). Dobrze widoczny jest także Piotr Kędzior Kędzierski jako przekupny juror w rękach reżysera programu telewizji Polwsad (Bartłomiej Topa) obok Sonii Bohosiewicz i popularnego radiowca Piotra Stelmacha.

Choć Polskie gówno bynajmniej nie jest pierwszym polskim musicalem (co najwyżej pierwszy niskobudżetowy, niezależny, pełnometrażowy oraz tak dobitnie wulgarny), to prawdą jest, iż takich obrazów nigdy nie kręciło się u nas zbyt wiele. Z tych niewielu polskich produkcji muzycznych, Gówno cechuje najciekawsza, bo niejednorodna, pozornie chaotyczna konstrukcja, czyli tzw. cross-over. Właściwie to komediodramat w formie punkowego musicalu. Łączy staranniejsze zdjęcia z amatorską rejestracją mockumentalną rodem z Jak nieznajomi (Mistaken For Strangers, świetnego i autentycznego dokumentu bezpośredniego o The National autorstwaToma Berningera – młodszego brata Matta Berningera, wokalisty kapeli). Nadaje to całości klimatu bliższego Tańcząc w ciemnościach Larsa Von Triera niż klasycznego, rozdmuchanego musicalu na modłę broadwayowską. Do tego dochodzą niezrozumiałe, pozornie irracjonalne wtręty, które z czasem okazują się futurospekcją. Z kolei multum zbliżeń (które generują duszny, klaustrofobiczny nastrój) z ruchliwej, jak mniemam umyślnie niestarannej, kamery z rękiTomasza Madejskiego potęguje wrażenie pozornego chaosu (zresztą typowego dla większości tournee elementu) niczym w produkcjach Dogmy ’95. Nad całością unosi się groteskowy duchGombrowicza, ale przemycono też odrobinę Monty Pythona – szczególnie w scenie, gdzie Jerzy Bydgoszcz (Tymon Tymański) nosi na plecach niedysponowanego perkusistę swojego bandu. Zresztą trudno nie traktować obrazu Grzegorza Jankowskiego jako próbę obalenia wzniosłego mitu o cudownym życiu artystów, podobnie jak Święty Graal był zręcznym pastiszem mitu o mężnych Rycerzach Okrągłego Stołu, którzy częstokroć w kultowej komedii sprzed 40 lat taplali się w… gównie.

Polskie gówno odnosi się (świadomie bądź nie) również do paru istotnych obrazów muzycznych ze świata zachodniego. Co prawda, drobnym animacjom lata świetlne do maestrii Yellow Submarine, lecz przemycono nieco tamtejszej psychodelii do metrażu Polskiego, a nad całą produkcją ewidentnie unosi się aura filozofii do-it-yourself rodem z Magical Mystery Tour. Ale „w środku” kryje się także bardziej dosłowne nawiązanie do wspomnianej telewizyjnej produkcji z 1967 roku – jedynej zrealizowaną pod całkowitą kuratelą The Beatles. Sen o Miłości w dwutakcie, czyli potencjalnym hicie Tranzystorów (choć wykonuje ją Grzegorz Halama) to jakby echo snu otyłej kobiety z tamtego niezbyt udanego, lecz nie mniej psychodelicznego dzieła ulubieńców Tymona. Występ w szkolnej sali to z kolei jakby polskie Rock’n’Roll High School, czyli nawiązanie miernego obrazu z udziałem The Ramones.

Ale  na tym nie koniec beatlesowskich wątków. Tematyka Polskiego gówna obraca się przede wszystkim wokół perypetii zespołu w trasie, więc nie może w pewnym sensie nie powielać patentu z ikonicznego debiutu Fab4 na wielkim ekranie: A Hard Day’s Night. Tyle, że to tymonowa odpowiedź w wersji iście spaczonej – niemal całkowita degrengolada tamtego ugrzecznionego życia. Zamiast tłumu wielbicielek i beztroskiej, młodzieńczej energii otrzymujemy spuszczone na kwintę nosy i koncerty dla pustej sali. Dlatego jego dzieło lepiej porównywać z muzycznymi mockumentami – i to nawet nie z kapitalną parodią Fab4, The Rutles: All You Need Is Cash, a prędzej z kultowym pastiszem kapeli metalowej, czyli This Is Spinal Tap.

Wesołość AHDN zderzona została także ze totalną zgnilizną The Great Rock’n’Roll Swindle, lecz pozbawiono ją charakterystycznych tej drugiej produkcji animacji oraz – mimo silnych pozorów – nie uwzględnia jej chaosu. Jednak Gówno zachowało charakterystyczną formułę dyskusyjnego dzieła Juliena Temple’a o Sex Pistols, która łączyła (para)dokument, musical i teledyski, naciągając przy tym w znaczny sposób prawdę (a właściwie mieszając prawdę z fikcją). Na korzyść Polskiego gówna trzeba przyznać, że jego sceny musicalowe są udane i fabularnie umotywowane – w odróżnieniu do Szwindla, gdzie tylko potęgowały rozgardiasz i realizatorską niekonsekwencję. I co najistotniejsze, seans Gówna nawet w swej umyślnie przyciężkiej wymowie nie jest tak męczący w odbiorze jak Szwindel.

Ciężko go jednak nazwać komedią sensu stricto – bo przecież forma musicalu wcale nie musi motywować tylko niepoważnych treści. Takich jak problem alkoholowy pałkera, „za pomocą” którego powtórzono ulubiony motyw Malcolma McLarena (de facto głównego bohatera R’n’R Swindle, gdyż swoją osobą przytłoczył zespół, który film miał portretować) – czyli rzyganie. Zresztą postać kontrowersyjnego managera Pistolsów została w Gównie wspomniana – niesłusznie skojarzona z homoseksualizmem. Ale zapewne odczytałem dowcip zbyt dosłownie.

Najwięcej do śmiechu mamy przy starcie projekcji – przede wszystkim w prześmiewczej, bardzo disnejowskiej pieśni musicalowej przy jajecznicy: Oj synek, synek. Ulubionej partii publiczności, która każdorazowo nagradzała błyszczącego w tej scenie Mariana Dziędziela. Jednak suma sumarum film wydaje się raczej „humorystyczny” niż komediowy, bowiem na pierwszy plan wysuwają się kwestie zgoła niewesołe. Poza tym, więcej tu złośliwej satyry aniżeli czystej błazenady.

Prezentowane pieśni dyskretnie ukazują erudycję muzyczną i (samo)świadomość twórczą Tymańskiego. Szczególnie warto wsłuchać się w popisowe numery Halamy (choć pióra Tymona): Menago i Miłość w dwutakcie. Motorowi napędowemu całego przedsięwzięcia pozostali pomogli jedynie „zdawkowo”. Nawet przy bezpretensjonalnej piosence w klimacie wczesnobeatlesowskim Cukier, ciastka, miłość zespołu synów Lukasa i Kosmy, The Fruitcakes(tutaj jako Księgowi), tata figuruje jako współautor. Dalej niemal wszystko pozostaje w rodzinie: trzy grosze do Didżej, ty pizdo dorzuciła obecna żona kompozytora, Maria Natalia Tymańska(wykonała ją osobiście także przed kamerą), a jego największym „kolaborantem” w zakresie kompozycji został niedawny „teść”, Robert Brylewski (Jestem włóczykijem, Konik trojański). Jednak nie z samą rodziną człowiek żyje. Choć Arek Kraśniewski wymyślił muzykę do ADHD – typowej rockowej młócki, której tutaj sporo w scenach koncertowych (Skaczemy jak pacynki,Zero na koncie, czy odkurzony z tymonowej prehistorii Kurwa o co chodzi?) – to poza tym wkładem w filmie wypadł niemal jako niemowa. Jeśli w planowanej dwójce rozwinie pantomimę i zacznie grać na harfie to zostanie okrzyknięty następcą Harpo Marxa.

Lecz to nie młócki są najlepszymi numerami projekcji. Baczniejszą uwagę zwracają bardziej wyszukane i całkiem zgrabne kompozycje typowo musicalowe wcześniej wspomnianego Halamy (najczęściej zabawnie przerywane) oraz te ewidentnie parodystyczne (niemal „schowane”, bo lecące w radiu Nie mam mózgu czy druga, jeszcze lepsza parodia Kombii,Królowie gówna w konkursu talentów), a już w ogóle te nieatakujące nikogo bezpośrednio. Mam wrażenie, że pisząc Co gryzie księżyc?, Tymon popełnił swoją Mrs. Robinson, choć ten kapitalny, nieodparcie uroczy i bezczelnie chwytliwy kawałek bierze garściami także z jego ulubionych Beatlesów ze środkowego okresu istnienia kapeli. Piosence towarzyszy cudownie głupkowata scena, gdzie Tymański specjalnie budzi kolegów w środku nocy, by zagrać na akustyku ten jakże pogodny, przesadnie optymistyczny kawałek, a reszta prędko się podrywa i dołącza do zabawy. Tak wyrozumiała reakcja kompanów mogła zdarzyć się tylko w musicalu.

Polskie gówno mogło okazać się mrocznym, niezjadliwym kałem, a koniec końców (mimo paru drobnych, mniej istotnych niedociągnięć) wyszła z tego bardzo ładna, smaczna w konsumpcji kupa. W ramach deseru, w połowie marca dostaniemy dwupłytowy soundtrack. Sen się spełnił. Perspektywa Kultury życzy smacznego!

Ocena: 5

Polskie gówno – musical, Polska 2014, reż. Grzegorz Jankowski, scen. Tymon Tymański, wyk. Tymon Tymański, Grzegorz Halama, Robert Brylewski, Arkadiusz Jakubik, Leszek Możdżer, Filip Gałązka, Jan Peszek, Sonia Bohosiewicz, Marian Dziędziel, Czesław Mozil, Marcin Gałązka.

Tekst: Filip Cwojdziński

Napisz odpowiedź

Nazwa:

Email:
(Twój email nie będzie publicznie wyświetlany.)

Tytuł

Treść

Proszę wpisać litery i cyfry widoczne na obrazku.

Kliknij w obrazek, żeby zobaczyć nowy kod.

Komentarze (razem: 4)

• 2017-10-11 07:03

  Stories for women waiting for the baby

  Reliable information for any pregnant. Diseases in position, childbirth and development baby. A number of useful and advice for pregnant women. Appearance child - well-being in home. It is necessary ready to the appearance of baby.
  
  Mom can not know everything. She must be assistant. Suggest to necessary moment correct solution. Did the baby get sick? Arisen difficulties with bearing? There are tasks for nurturing baby? At all questions will answer experts and experienced moms.
  pregnancyplus.info

  Momsorift
• 2018-07-10 19:07

  Signs and symptoms secret internal swelling during pregnancy

  To determine internal swelling is difficult enough, therefore, consequently, they influence the body for a long time, which threatens the normal fetus. Fluids are dangerous because they break blood circulation. Similar picture leads to worsening feeding and the breath baby, formed hypoxia.
  Fighting such a pathology should be done with the help of correction feeding and special procedures so that fluid does not stay tissues. If the woman is resting, then under the feet better put a cushion or pillow to improve the blood circulation of tired legs. Do not long time to sit or stand, as this leads to stagnation in the body. It is recommended that the knee-elbow position several times a day in order to increase blood flow.
  how to reduce swelling during pregnancy

  KIRAVali
• 2018-07-21 11:30

  How to return smooth skin facial: chemical peel

  Peels help to escape from the greater part age changes dermatological layer. effects efficient at any time, shown for skin of any species. After light exfoliation disappear minor wrinkles, skin area becomes smooth, smooth. Regeneration – three days. an Average peeling efficiently copes wrinkles (expression, old, smoothing small pits, eliminates age spots.
  Regeneration – 7 days. Profound peeling conducting in the beauty clinics. This is maximum effective operation, but requires long period recovery – up to four weeks.
  chemical peel aftercare instructions

  Mirkamows
• 2018-07-30 20:59

  A bump under the arm - when surgical procedure necessary

  Lump armpit brings inconvenience, pain when moving. To delay trip doctor is not appropriate. Seal under the muscle cavity may turn out to be cancer disease. But most often it is result regular use antiperspirants, violation conditions personal hygiene, strong sweating. Inflammation triggers narrow clothing, polluted razor, the infection.
  painless lump in armpit
  Discomfort under the arm, redness, lump becoming hot? This is the ulcer that should cut, then drink medications. First treat solutions, anti-inflammatory drugs. When the process switched to second stage, shown surgery.

  KulBout